Wprowadzenie organizmu w stan przegrzania jest nieodłącznym elementem saunowania. Podniesienie temperatury ciała, a nawet wprowadzenie go w stan podgorączkowy, może wpływać na podniesienie kondycji zdrowotnej i odporności naszego organizmu. Aby jednak saunowanie było przyjemne, zdrowe i bezpieczne warto poznać mechanizmy i reakcje naszego ciała zachodzące na skutek eksponowania na wysokie temperatury.
Co się dzieje w saunie z naszym ciałem?
W czasie pierwszych 4 minut przebywania w saunie temperatura skóry wzrasta gwałtownie do ok. 40 stopni Celsjusza i odczuwany szok termiczny. Kolejną fazą jest uruchomienie przez organizm mechanizmów termoregulacyjnych, efekt działania wysokiej temperatury zazwyczaj staje się wówczas mniej dokuczliwy. Jeśli ekspozycja na podwyższoną temperaturę przedłuża się, to mimo najsprawniejszych nawet mechanizmów termoregulacyjnych następuje kumulacja ciepła w organizmie. Pomiary temperatury wykazują postępujący wzrost ciepłoty ciała. W czasie 20 minut kąpieli w saunie temperatura wewnętrzna ciała wzrosnąć może nawet o 4°C. przegrzanie wprowadza organizm w stan podgorączkowy a czasem temperatura ciała osiągnąć może nawet 40 stopni Celsjusza (!).
Podwyższenie temperatury wnętrza powyżej punktu nastawienia termostatu biologicznego ośrodka termoregulacji w podwzgórzu uruchamia reakcje mające na celu wyrównanie bilansu cieplnego organizmu.
Bilans cieplny.
Najbardziej efektywnym, a właściwie jedynym, sposobem eliminacji ciepła u człowieka przebywającego w otoczeniu, którego temperatura jest wyższa od temperatury ciała, jest pocenie i parowanie potu z powierzchni skóry. To parowanie utrudnione jest w momencie polewania kamieni wodą – ze względu na nagłą zwyżkę wilgotności powietrza w pomieszczeniu sauny.
Zazwyczaj paruje mniej niż 60% potu, dając efekt chłodzący, reszta spływa po powierzchni skóry. Średnio wypaca się ok. 20 g/min, a w czasie całego zabiegu około 400-600 g. Pot mężczyzn jest bardziej hipoosmotyczny (bardziej rozcieńczony, zawiera mniej soli) niż kobiet, a jego wydzielanie jest u nich bardziej nasilone. W związku z tym mężczyźni mogą w saunie przebywać dłużej niż kobiety. Nasilone pocenie powoduje utratę płynu pozakomórkowego, zmniejszenie objętości osocza i krwi krążącej. Ponieważ jest to odwodnienie hipertoniczne (cenienie osmotyczne płynu zewnątrzkomórkowego jest podwyższone w wyniku nadmiernej utraty wody) po pewnym czasie dochodzi do przemieszczenia wody z przestrzeni wewnątrz- do pozakomórkowej i odwodnienia komórek.
Efekty pocenia w saunie:
- odwodnienie: utrata płynu pozakomórkowego
- pot jest hipotoniczny
- efekt: najpierw zmniejszenie przestrzeni pozakomórkowej, później wewnątrzkomórkowej
- utrata ok. 1-2 g sodu, 0,2-0,5 g potasu (czasem więcej)
- utrata magnezu, cynku, miedzi
Podobnie jak podczas wysiłku fizycznego, także w saunie wydzielane są z potem jony sodowe, potasowe i chlorkowe. Dochodzi też do utraty jonów magnezowych i wapniowych. Możliwe jest również obniżenie stężenia miedzi i cynku w surowicy krwi.
Dzięki za ciekawy artykuł
OdpowiedzUsuń